منگنز (Mn) يکي از عناصر ضروري براي گياه است که نقشهاي متعددي براي گياه ايفا مي کند.
- براي توليد کلروفيل ضروري است.
- منگنز در فرآيندهاي آنزيمي، احياي نيترات، مـتابوليسم پروتئين و خنثي سازي راديكالهاي آزاد نقش دارد.
- در توليد موادي مانند ريبوفلاوين، اسيد آسکوربيک و کاروتنها تاثير دارد.
- در تبادلات الکترون در چرخه فتوسنتز مؤثر است.
- سبب تسريع و بهبود جوانه زني ميشود.
- در واکنشهاي تجزيه آب جهت توليد اکسيژن مؤثر مي باشد.
- فعال کننده آنزيمهاي مؤثر در توليد اسيدهاي چرب است.
- براي متابوليسم کربوهيدرات و نيتروژن ضروري است.
- سبب تسريع رسيدگي ميوه مي شود.
- در تمام محصولات براي تشکيل بذر لازم مي باشد.
- مهمترين عنصر ريز مغذي در تغذيه غلات و سيب زميني منگنز مي باشد.
- تحقيقات علمي در زمينه تغذيه درختان پسته نشان داده كه مهمترين عنصر غذايي كه در تفاوت بين باغات با عملكرد بالا و باغات با عملكرد پائين نقش دارد، عنصر منگنز مي باشد.
کمبود منگنز:
كمبود منگنز مشابه ساير عناصر ريز مغذي بيشتر در خاكهايي بروز مي كند كه pH قليايي دارند.
گندم، جو، سورگوم، نخود، نخود فرنگي، لوبيا، چغندر، سيب زميني، پیاز، سويا، اسفناج و كاهو به کمبود منگنز حساس هستند ودر بين درختان ميوه، سيب، مو، مركبات و هلو بيشترين حساسيت را نسبت به كمبود منگنز از خود نشان مي دهند.
علائم كمبود منگنز به صورت زرد شدن مزوفيل و ايجاد لكه هاي رنگ پريده و سبز كم رنگ روي سطح برگ مي باشد. مراحل پيشرفته كمبود منگنز در برگها خود را به صورت ظهور نقاط نكروتيك نشان مي دهد.
علامت کمبود منگنز مانند علامت کمبود آهن، زردی است، که با کمبود آهن دارای این تفاوت است که قسمتی از حاشیه رگبرگها نیز سبز باقی می ماند.
این عنصر فعال كننده آنزیمهای مختلف است و باعث تسریع جوانه زنی و رسیدگی میوه می شود و در صورت كمبود، برگها به تدریج زرد شده و حالت سوختگی به خود می گیرند.
گیاه به شكل باریك و دراز رشد كرده و شكوفه ها كم می شوند. همچنین تغییر شكل و پیچیدگی برگچه ها از علائم دیگر آن است.
علائم كمبود منگنز:
- بي‌رنگي رگه مانند ( marbling ) در برگ‌هاي جوانتر.
- رنگ پريدگي نواري و لكه‌هاي قهوه‌اي درغلات.
- سست شدن گياهان ( غلات ).
- عادت به رشد رو به بالا و توليد برگ‌هاي سه‌‌گوش در چغندرقند.
كمبود منگنز همراه با عوامل زير تشديد مي‌گردد:
- خاك‌هاي آلي و خاك‌هاي شني.
- PH بالا ( قليايي ).
- دوره‌هاي سرد و مرطوب .
- خاك‌هاي سست و پوك.
محصولاتي كه به كمبود منگنز بيشتر حساسند:
- غلات ( مخصوصاً جو و يولاف ).
- چغندرقند.
- سيب زميني.
- انگور و ميوه‌جات.
